Wat je nu leest heb ik zelf geschreven. Zonder hulp van AI of Chatgpt. Er zullen dus wel wat foutjes in zitten. Misschien staat er zelfs een d of een t op de verkeerde plek. Een machine kan foutloos schrijven en een verhaal perfect opbouwen. Ik niet.
En daar zit ‘m volgens mij het grootste probleem van AI.
Perfectie is het probleem.

Jij bent echt

Toen tijdschriften begonnen om al hun fotomodellen magerder en gladder te maken, gingen veel vrouwen zich dik en pukkelig voelen. Omdat het verschil tussen nep en echt zo groot is, terwijl het net lijkt alsof nep ook echt is. Nee, die borsten zijn niet echt zo groot, nee, die taille is niet echt zo smal, nee, die tanden zijn niet echt zo wit, dat is allemaal zo gephotoshopt. Jij bent echt. Met je ene dikke tiet en die andere die hangt. Met je pukkeltje op je neus en die scheve gele tand in je mond. En wat je ook doet, je gaat nooit zo perfect zijn als de gephotoshopte modellen in het tijdschrift. Ook niet als je stopt met eten. Ook niet als je je lippen laat opspuiten met siliconen, boven én beneden.

Zet geest aan het werk

We weten dat gephotoshopte modellen schadelijk zijn voor het zelfbeeld van meisjes en vrouwen. Maar er is nog geen onderzoek gedaan naar hoe schadelijk voor ons zelfbeeld het is als AI bepaalt wat we lezen, wat we zien.
Elke levende, hardwerkende journalist of schrijver maakt foutjes in haar verhaal. Bouwt een redenering niet logisch op. Vergeet een detail te vermelden. Dat geeft niet. Dat zet de geest van lezers aan het werk: die moet ook zelf conclusies trekken en zelf feiten aan elkaar koppelen om tot een mening te komen.
Elke levende, hardwerkende kunstenaar vergist zich wel eens in perspectief, mengt een kleur niet helemaal lekker, gebruikt een te dunne of te dikke lijn, fotografeert bij te weinig licht, speelt een Cis inplaats van een C, geeft in de bocht net te weinig gas of glijdt uit bij een pirouette.

AI ontroert niet

Dat soort missers maakt dat wij, mensen, weten dat we mens zijn.
Daardoor kunnen we vrijuit genieten van mensen die iets heel knaps kunnen. Iets knaps zien, horen, meemaken, stimuleert ons om ook het allerbeste uit onszelf te willen halen. Om boven onszelf uit te stijgen. Om ontroerd te raken ook, van waartoe een medemens in staat is. Schoonheid, bewondering, nieuwsgierigheid, verlangen naar daar in de buurt komen – dat zijn allemaal menselijke acties.
En die vallen weg, voorspel ik, als wat we zien, horen, meemaken, niet meer door andere mensen maar door een machine wordt veroorzaakt.

Toon imperfectie

Perfectie is mogelijk met AI. Al bijna. En perfectie maakt de mens moedeloos. Je kunt het niet benaderen. Om beter te worden in wat je zelf, als mens, kunt bereiken, moet je vele malen falen, oefenen, mislukken en nog eens proberen. In een wereld die je verstikt met perfectie ga je dat niet doen. Want zelfs áls je al beter wordt met je teksten of je schilderijtjes, je zult het nooit zo perfect doen als AI.
Ik doe daarom een beroep op alle mensen die wel eens iets maken. Of het nou een tekst of muziekstuk, een schilderijtje of een kruissteekjeskussen is: doe het fout. Laat de menselijke onmacht zegevieren. Toon de worsteling waarmee wij als mens onszelf sterker en mooier maken. Toon imperfectie, toon fier je fouten. We hebben het hard nodig om ons als mens te durven blijven ontwikkelen. Ik neem hier graag onbekommert het voortouw in.