Het voordeel van krachttermen
Wanneer kun je beter eens flink vloeken in je tekst? In het kort:
Gebruik krachttermen naar hartelust als je
- beslist extra aandacht nodig hebt van je lezer
- ook aannemelijk weet te maken dat de krachtterm op een natuurlijke manier ingezet wordt
- je lezer niet teleurstelt (aandacht opeisen met een stevige scheldkannonade, blijkt dat er een blaadje van de perenboom is afgevallen).
Niet vloeken?
Gebruik vloeken, schelden en neuken niet als je gerichtere en subtielere aandacht van je lezer kunt veroveren. Dat doe je bijvoorbeeld met het gebruik van zintuiglijke waarnemingen, de beschrijving van verrassende locaties of humor. Het voordeel van zulke, zachtere, aandachttrekkerij is dat je lezer ontspannen, open en belangstellend blijft. Valt er eenmaal een krachtterm dan kiest je lezer al een beetje partij. Hij vindt je gescheld terecht: “Ja, precies, wat een eikel ook!”, of hij vindt dat je overdrijft en haakt af: “Nou zeg, dat was nou ook weer niet nodig.”
Neuken of de liefde bedrijven
Wat betreft het omschrijven van de daad: het kan werkelijk iets toevoegen aan de spanning en opwinding van je verhaal om de meest alledaagse term – neuken – te vermijden: verstrikt raken in tedere omstrengelingen, het beest met de twee ruggen maken, copuleren… Elk eufemisme – en er zijn er genoeg – plant een eigen sfeer en beeld in het hoofd van je lezer. Gaat het om een liefdeloze handeling, een kille sportoefening, dan kun je dat benadrukken met plat woordgebruik.
Alledaags gevloek
De meest begrijpelijke tekst is die, waarin alledaags woordgebruik het verhaal uitstippelt. En er wordt nu eenmaal gevloekt in het leven. Hardop, binnensmonds, gebulderd of gegromd. Schrijf je realistisch, dan hoort het er dus bij. Verder is verzet zinloos, verdomme.
En afgezien van die enkele hardcore christen of andere van relativeringsvermogen gespeende lezer genieten we ook van de herkenning van heftige emoties die verwoord worden door… Ach, kom op.
Gooi er gewoon af en toe een lekkere functionele vloek of verwensing in.
Dat geeft kleur aan je tekst en aan het leven van je lezer.
‘Vloeken, schelden en neuken’, is de titel van het artikel dat ik schreef voor Schrijven Magazine, het oktober-novembernummer 2013. Dit is een samenvatting.