‘Kijk,’ zei mijn vader, ‘als je graag een praatje wilt kunnen maken met iedereen moet je twee dingen uit je hoofd leren: een naam en een detail. Dan komt niemand erachter dat je er eigenlijk de ballen verstand van hebt en je hebt altijd een leuk gesprekje.’

Johan Cruijff, nou, nou, nou…

Deze slimme truc ontwikkelde hij in de vroege jaren tachtig op zijn werk. Daar ging het in de koffiepauzes vaak over voetbal. Een onderwerp waar mijn vader met recht de ballen verstand van had. Maar hij wilde geen spelbreker zijn of aan de zijlijn blijven staan.
‘Johan Cruijff liet zich weer van z’n beste kant zien hè,’ kon hij met veel overtuiging glunderen.
Aan de reacties merkte hij dan wel of z’n opmerking werd opgevat als mild cynisme of gerechtvaardigde bewondering. Hij liet het gesprek even z’n gangetje gaan en gooide er dan zijn detail-kennis in: ‘En dan die linksbuiten… Nou, nou, nou…’

Altijd een bijzondere invalshoek

Zowel bij ‘die linksbuiten’ als bij het iets trager uitgesproken ‘nou, nou, nou’ schudde hij dan zijn hoofd alsof het hem teveel was om er meer commentaar aan te wijden. Er ontstond daardoor vrijwel altijd een levendige discussie, beweerde mijn vader, over de rol van zowel de linksbuiten als van de spits of hoe al die anderen ook mochten heten. Daar onthield hij dan weer nieuwe namen en uitdrukkingen van, voor de nabespreking van de volgende wedstrijd. Zo stak hij uiteindelijk ook nog wel wat op ook over voetbal, al interesseerde het gesprek erover hem vele malen meer dan het spel zelf.
En zelfs bij zijn uitvaart, vorig jaar, memoreerde een oud-collega van hem nog vol bewondering hoe boeiend de gesprekken over voetbal waren met mijn vader, omdat hij altijd zo’n bijzondere invalshoek had.

‘Ik snap het gewoon niet’

‘Misschien moet je de truc van mijn vader toepassen,’ zei ik dus gisteren tegen een vriendin. Ze was in een vertrouwelijke stemming, na drie glazen wijn, en had me opgebiecht dat ze helemaal niks meer van de politiek snapt. “Dan noemen ze namen van mensen die opeens minister zijn. Nooit van gehoord. En ze hebben het over nieuwe maatregelen die afgrijselijk klinken, maar ik heb geen idee hoe de oude maatregelen eigenlijk waren. En op zeker moment kijkt iedereen naar mij en dan verwachten ze dat ik ook iets zeg. Maar ik zou echt niet weten wat! Ik snap het gewoon niet.”
Ik knikte. Dat dit een zware dobber is lijkt me helder. Niet alleen voor haar trouwens.
Maar als mijn vader voor een goed gesprek over voetbal weg kon komen met zijn truc, dan moet dat toch ook werken bij de wilde Haagse chaos.
Ik legde haar welgemoed uit hoe het werkt. ‘Een naam, bijvoorbeeld Johan Cruijff, en een detail, bijvoorbeeld ‘linksbuiten’. Daar kon mijn vader mee toe, in gesprekken over voetbal.’

Vochtig bierviltje

De vriendin keek me wantrouwig aan.
Totaal onverwacht vroeg ze: ‘Waarom linksbuiten?’
‘Hoezo?’
‘Nou, linksbuiten is helemaal niet zo’n interessante positie, lijkt me.
Je kijkt naar de spits, naar de middenvelders, daar gebeurt het natuurlijk.’
Ik zweeg. Zat ze me nou te vertellen dat mijn vader onzin had uitgekraamd? Ik staarde naar mijn glas en besloot te doen wat ik mijn kinderen altijd leerde als ze over de rooie waren van iets wat een ander had gezegd.
Adem in, adem uit, herhaal. Overweeg wat er nou eigenlijk echt gezegd is. Adem in, adem uit…
‘Ik zou het eigenlijk niet weten,’ zei ik uiteindelijk. ‘Want ik weet helemaal niet wat een linksbuiten zoal doet in een wedstrijd. En mijn vader wist dat natuurlijk ook niet.’
De vriendin knikte opgelucht.
‘Oh, snap ik. Is ook niet zo vanzelfsprekend. Kijk…’
En ze schetste een heel elftal op een vochtig bierviltje, schreef erbij hoe alle posities heten en beantwoordde geduldig mijn vragen.

Dat is pas interessant

Die avond leerde ik twee dingen. Ten eerste: voetbal is toch nog ingewikkelder dan je zou denken. Ten tweede: de slimme truc van mijn vader was nog slimmer dan ik al dacht. Hij gaf er anderen de kans mee om hem nog wijzer te maken dan hij al was. En daar krijg je pas echt interessante gesprekken door.

Het reclameblok

Tarot Systeem Opstellingen
– workshop en opleiding –

Meer weten over wat we overnemen van onze ouders en projecteren op onze vrienden en collega’s?
En over hoe je je daarvan bevrijdt?
Schrijf je in voor de kennismakingsworkshop Tarot Systeem Opstellingen op zaterdag 7 september in Zeist. Daarna weet je of de opleiding iets voor jou is. Die start op 19 oktober.

https://yoekenagel.nl/events/tarot-systeem-opstellingen-kennismakingsworkshop/