AI – spreek je uit als Ee Ai, terwijl het voelt als een pijnlijk ai ai ai na een klap op je duimnagel met een hamer.
Binnen het jaar lijkt iedereen het erover eens dat Artificial Intelligence een goed idee is.
Scholieren laten hun boekverslagen en hun werkstukken maken door AI.
Docenten laten hun lessen, overhoringen, repetities en examens voorbereiden door AI.
Rappers laten hun raps rijmen en componeren door AI.
De makers van vrolijke slaapkamerschilderijtjes stellen vrolijke slaapkamerschilderijtjes samen met AI.

3x leuker dan AI

Daar worden we ongelukkig van, wedden? Erger nog: daar verschrompelt onze geest van. We ontnemen onszelf met AI drie heerlijke activiteiten: fouten maken, inzicht krijgen en je wereld mooier maken. Dat zijn drie activiteiten die jou leuker maken dan AI. Veel leuker.
Ga ik even uitleggen. Staaltje Yoeksplaining, want je ziet het zwerk waarschijnlijk zelf al drijven.

AI maakt geen fout

Als je probeert wat je nog niet eerder deed gaat het eerst een paar keer fout. Je appeltaart is zwart aan de randen. Je boekenplankje lazert van de muur af. Je courgettes komen niet op. Je vriendje weet niet waar je clitoris zit. Je jurk is te lang, je g-snaar knapt en je motor loopt aan.
Al deze gebeurtenissen leren ons dat het leven niet altijd licht, blij en moeiteloos is.
Die les is van levensbelang als je gebruik maakt van sociale media, tijdschriften doorbladert en tv-series ziet. Daar lijkt het alsof niemand anders fouten, mislukkingen, verdriet en somberheid meemaakt. Dus denk je dat jij de enige bent die niet altijd blij en succesvol is, waardoor je ongelukkig wordt.
Door iets nieuws te proberen leer je dat je niet ter plekke sterft van een fout. Je probeert het gewoon opnieuw, je experimenteert en speelt net zo lang tot het lukt zoals jij het wilt. Of je geeft het op en gaat bloemschikken, kan ook hè. Maar je ziet in elk geval: perfect is het niet en dat geeft niks.

AI geeft geen inzicht

Socrates*), die oude Griekse wijsgeer, heeft over vrijwel elk onderwerp wel iets gezegd. Net als Albert Einstein, Mahatma Gandhi en Simone de Beauvoir. Vraag AI naar een verhaal over ‘Wijsheid’ en je krijgt een woordenketting van citaten en mijmeringen van die gasten. Je leest het, je vergeet het.
Het zijn kruiswoordpuzzelwijsheden; losstaande feiten en gedachten van anderen. Zoiets geeft, helaas, geen nieuwe inzichten. Jij bent immers zelf de enige die tot een nieuw inzicht kan komen. Dat doe je door je eigen overtuiging onder de loep te nemen, nieuwe gedachten te overwegen, en met anderen te praten over hoe de wereld volgens jou in elkaar zit.  Inzicht krijgen is een activiteit. Een knutselwerk met hoofd, stem, hart, handen, vrienden, ervaringen, overtuigingen en een beetje flexibiliteit als basismateriaal. Al denkend en pratend schrijdt je inzicht voort en verander je soms zelfs vastbesloten van mening.

AI creëert geen mooiere wereld

Laten we er even vanuit gaan dat AI steeds beter wordt. Op de foto heeft over een tijdje iedereen voldoende vingers en de kangaroe ziet er ook van opzij uit als een kangaroe.
Vuistdikke ambtelijke rapporten laten we rustig over aan AI.
Dat betekent dat wij onze menselijke creatiekracht vrij kunnen inzetten voor de dingen die wij zelf leuk vinden om te maken. Niks wat wij maken hoeft perfect te zijn, want perfectie, daar hebben we AI voor. We laten in onze eigen maaksels zien hoe eigenzinnig en bijzonder we allemaal zijn.  Het gaat eindelijk niet meer om het product maar om het proces. Niet om het Ding maar om de maker ervan. Ons menselijke werk is juist bijzonder doordat het speels is, persoonlijk, karakteristiek, verrassend. We kunnen onze sprankelende geest naar hartelust inzetten om een sprookje te bedenken over een zingende tomaat die coureur wil worden, dat op rijm zetten en er een vierstemmige rap van te componeren. Of iets anders hè. Want zoals de mens het natuurlijke verlangen heeft naar een veilige plek, lekker eten en drinken, liefde en seks, zo wil de mens ook creëren, scheppen, maken, iets toevoegen aan de wereld waarin we leven. Worden we blij van. Had ik dat al gezegd?

Zelf schrijven is beter dan AI

Ai ai ai… Al die dingen die AI je niet oplevert, biedt zelf schrijven je wèl:
*Je experimenteert en speelt met woorden en gedachten zonder dat je verhaal meteen perfect hoeft te zijn.
*Je komt tot nieuwe inzichten door je ervaringen en overtuigingen te onderzoeken en op een rijtje te zetten.
*Je creëert iets moois om toe te voegen aan de wereld waarin je leeft.
**) Bovendien maak je door te schrijven je gedachten beschikbaar voor anderen en breng je de geschiedenis naar de toekomst.

Daarom nodig ik je van harte uit om mee te doen met de schrijfworkshop ‘Lekker Magisch Schrijven’ op vrijdag 5 april 2024 in Zeist. Tijdens deze workshop leer je beter te schrijven dan AI, omdat je er chocola bij eet. Kom daar maar eens om bij een computer. Ha!
Na deze workshop kun je verder met het Magisch Schrijfjaar 2024-2025.

Ja! Ik wil meedoen met Lekker Magisch Schrijven

op 5 april

Klikkerdeklik

*) Op het plaatje zie je trouwens Heracles. Die leek vast helemaal niet op Socrates, want dat was waarschijnlijk een schriel ventje omdat hij altijd maar zat te denken, terwijl Heracles heldendaden verrichtte met een robuust godenlichaam, zoals je ziet. Maar het waren wel allebei Grieken hè.

**) En je kunt je eigen stemming enorm beïnvloeden met schrijven (of lezen).